De Welstand heeft in elk geval een leesbaar en duidelijk advies gemaakt. Lees maar even mee:
“Turfmarkt tussen het Spuiplein en de Turfhaven
Wcie 20161005/JCZ201610896 Bouwen: het oprichten van een onderwijs- en cultuurcomplex (OCC) aan de Turfmarkt tussen het Spuiplein en de Turfhaven.
Insprekers: de inspreekteksten zijn achter deze adviezen bijgevoegd.
Niet akkoordHet bouwplan is getoetst aan de onderdelen ‘Karaktergebied bijzondere stedelijke gebieden’ en ‘Algemeen toetsingskader’ van de Welstandsnota.
De commissie heeft een positieve grondhouding ten opzichte van de basisgedachten van het voorlopig ontwerp voor het OCC als sluitstuk voor het Spuikwartier. Zij onderschrijft de ambitie om van het Onderwijs- en Cultuurcomplex (OCC) een feestelijk gebouw te maken in samenhang met de openbare publieke ruimten van de Turfmarkt en het Spui.
Het ontwerp vormt een uitwerking van het voorlopig ontwerp. Het ambitieniveau uit dit voorlopig ontwerp wordt echter – op essentiële onderdelen – onvoldoende waargemaakt in de voorliggende stukken.
Het advies van de commissie is gegroepeerd rond drie volgens de commissie belangrijke thema’s te weten de inpassing in de context, het ontwerp in relatie tot de context en materiaal en detail.
INPASSING CONTEXT
– De commissie pleit voor meer aandacht voor de wijze waarop het OCC zich verhoudt tot de openbare ruimte van Turfmarkt en Spuiplein. Het Spuiplein is een belangrijk stadsplein dat de beëindiging vormt van de Turfmarkt. De entree van het gebouw aan het Spuiplein zou in ruimtelijke en functionele zin niet ondergeschikt moeten zijn aan de entree aan de Wijnhavenzijde.
– De commissie kan niet instemmen met de galerij op de eerste verdieping. Deze omgang conflicteert met de ambitie om een royale hoge en transparante gebouwplint te maken die vormgeeft aan de kwaliteit van de overgang tussen interieur en openbare ruimte. Het idee dat de omgang als vluchtroute en als een tweede maaiveld kan functioneren voegt in haar ogen een publieke route toe parallel aan de Turfmarkt, die behalve als vluchtroute weinig publieke betekenis heeft. De commissie suggereert in dit verband om de foyers echte balkons of bordessen te geven en deze niet te koppelen tot een omgang zoals nu gebeurt. De functie van deze balkons als “pauze-bordessen”/buitenruimtes van de foyers wordt hierdoor onderstreept en de architectuur en rijzigheid van de glazen gebouwplint wordt versterkt.
– De betonnen kolomstructuur loopt niet door over de gevel aan de Schedeldoekshaven. Dit staat haaks op het uitgangspunt van het OCC als een alzijdig gebouw. Aangezien de toekomstige bebouwing langs de Schedeldoekshaven in deze fase niet in de planvorming is meegenomen en dus ook niet in beeld is gebracht valt er voor de commissie weinig anders te concluderen dan dat de huidige uitwerking aan de Schedeldoekshavenkant schraal is vormgegeven als een wachtgevel en overduidelijk de achterkant vormt van het gebouw. De kwaliteit van de zijde van de Schedeldoekshaven komt hierdoor in het geding en is in zijn huidige vorm voor de commissie onacceptabel.
– Een verlichtingsplan dient het gebouw op overtuigende en het concept ondersteunende wijze ontworpen te worden. Hierbij wordt aandacht gevraagd voor de ambitie om de kroonlijsten van alle gebouwen langs de Turfmarkt aan te stralen. Afstemming met de verlichting van de aangrenzende openbare ruimte is essentieel.
– Het heeft de voorkeur reclamevoering etcetera integraal op te nemen in het plan en inzichtelijk te maken in de uitwerking, zowel van het OCC als van de commerciële ruimtes.
ONTWERP IN RELATIE TOT CONTEXT
– De commissie twijfelt over de zin en kwaliteit van de semi-openbare route die op de begane grond de beide entrees met elkaar verbindt. Het gevaar dreigt dat bij een succesvolle interne publieke straat de levendigheid in het huidige openbare domein (de Turfmarkt) te lijden heeft van deze route binnendoor.
– De commissie twijfelt aan de kwaliteit van de “interne straat”. Werkt deze binnenruimte als een aangename straat? Ambitie van het getoonde ontwerp staat of valt bij de tweezijdigheid van de commerciële ruimtes in de plint van het gebouw. Er zijn weinig voorbeelden van een succesvolle programmering van een tweezijdig georiënteerde commerciële plint. Maar al te vaak verliest een van de twee kanten de concurrentiestrijd. Met de desastreuze gevolgen die daar bij horen: dichtgeplakte gevels etc. De oorspronkelijke ambitie leidt in dat geval tot een verschraling van de openbare kwaliteit van ofwel de Turfmarkt ofwel de interne straat door het gebouw. In het huidige concept acht de commissie een eventuele extra doorgang ter plaatse van de ticketbox overigens als een mogelijke verbetering voor het functioneren van de interne route.
– De commissie maakt zich zorgen over het ontwerp van het daklandschap. Anders dan in het VO, is er in het beginselplan een complete verdieping aan het bouwvolume toegevoegd. Hierbij speelt de materialisering van de ommanteling een cruciale rol. De commissie twijfelt sterk aan de keuze voor een donker materiaal, zoals dit nu in de renderings gepresenteerd is en pleit voor het doorzetten van de kolommenstructuur om de installaties weg te werken.
– Het dak is belegd met PV-cellen. De commissie vraagt aandacht voor het, voor veel gebruikers van het gebied zichtbare, daklandschap als hoogwaardige vijfde gevel.
MATERIAAL EN DETAIL
De materialisering en detaillering is in de verstuurde stukken en tijdens de presentatie niet voldoende inzichtelijk gemaakt. Essentiële details ontbreken nog, evenals een complete materiaal-, kleur- en afwerkstaat. Op basis van de voorliggende stukken maakt de commissie zich ernstige zorgen over de materialisering en detaillering. Een dergelijk gebouw op een eminente plek in de binnenstad vraagt om zeer hoogwaardige en duurzame uitwerking van detaillering en materialen. Naast een complete detaillering en kleur- en materialenstaat De presentatie van monsters en mock-ups naast complete detaillering en een kleur- en materialenstaat detaillering en materialisering .
Enkele
punten die nadere aandacht verdienen:
– De toepassing van grote gestuukte vlakken acht men van onvoldoende kwaliteit. Hiervoor zal naar een kwalitatief hoogwaardige oplossing gezocht moeten worden, zoals bijvoorbeeld natuursteen, zoals gesuggereerd in referentiebeelden.
– De aansluiting van de betonnen kolommenstructuur op de gebouwmassa is een essentieel onderdeel van de beeldtaal en de uitstraling van het gebouw. De wijze waarop deze kolommenstructuur wordt bevestigd, is nog onvoldoende duidelijk gemaakt. De structuur wordt op verschillende afstanden van de gevel geplaatst, maar lijkt op veel plaatsen zeer dicht op de gebouwmassa te liggen. Er is twijfel of dit voldoende bijdraagt aan een representatief beeld dat het concept ondersteunt. De commissie pleit voor een heldere conceptuele verhouding tussen betonnen structuur en achterliggend gevelvlak, die vervolgens consequent en alzijdig wordt ingezet.
– Balkons op de eerste verdieping moeten kwalitatief hoogwaardig en alzijdig, d.w.z. inclusief de onderkanten, uitgevoerd worden.
– De aansluiting van het gebouw op het maaiveld, op de openbare ruimte dient hoogwaardig te zijn. Dat is nu niet inzichtelijk.
– Aangetoond moet worden hoe de ruimte tussen de woontorens en het theater hoogwaardig uitgevoerd gaat worden. Door de onderbroken betonstructuur wordt de gevel cosmetisch en daardoor niet leesbaar en overtuigend als van een sterk publiek gebouw.
SAMENVATTEND:
Resumerend heeft de commissie een positieve grondhouding ten opzichte van de basisgedachten van het voorlopig ontwerp voor het OCC als sluitstuk voor het Spuikwartier. Zij kan echter niet instemmen met de voorgestelde uitwerking. Het ambitieniveau uit het voorlopig ontwerp wordt – op essentiële onderdelen- onvoldoende waargemaakt. De gemaakte opmerkingen hebben betrekking op de entreepartijen, het entreeplein aan de Wijnhavenzijde, de wachtgevel aan de Schedeldoekshaven zijde, de interne stadsstraat, het stadsbalkon, het commerciële programma, de arcades, de entree van de fietsenstalling en de kwaliteit van de voorgestelde materialisering en detaillering.
AANBEVELINGEN:
Om de kwaliteit uit het voorlopig ontwerp waar te maken vragen er, naast bovenstaand advies, nog een aantal zaken nadere aandacht. De commissie doet de volgende aanbevelingen:
– Zij vraagt aandacht voor een gelijktijdige en integrale uitwerking van de inrichting van het Spuiplein. Hierbij acht zij het over het Spui doorzetten van de tuin/tuinsfeer rond de Nieuwe Kerk geen goede invalshoek.
– De commissie maakt zich zorgen over de plekken waar de parkeergarage onder het gebouw doorsteekt en wellicht de inrichting van de openbare ruimte mede gaat bepalen. Zij heeft nu geen beeld of hierbij de samenhang met de inrichting van de rest van de openbare ruimte voldoende geborgd wordt.
– Met betrekking tot de entree aan de Wijnhavenzijde pleit de commissie om het interne/overdekte plein, zoals in het VO, te laten lijnen met de gevel van het stadhuis richting Korte Houtstraat. Dit komt de leesbaarheid en samenhang van de openbare ruimte aan de Wijnhavenzijde ten goede.
– De commissie pleit eveneens voor een gelijktijdige en integrale uitwerking van de inrichting van het plein aan de Wijnhavenzijde. Meer concreet vraagt hier de entree van de fietsenstalling de aandacht. Deze zou wat betreft hoogte, dimensionering, detaillering en materialisering in samenhang met de aangrenzende gevels van het OCC en het Wijnhavenkwartier uitgewerkt dienen te worden. Nu heeft de commissie de indruk dat de uitwerking van deze entree een behoorlijke barrière vormt in de zichtlijnen vanaf de Turfmarkt op de entree van het OCC aan deze zijde.
– De commissie krijgt graag inzicht in de kwaliteit van de openbare ruimte van het verhoogde maaiveld; zowel in de tijdelijke als in de definitieve situatie. De kwaliteit van de stadsstraat op het verhoogde maaiveld is vooralsnog niet overtuigend. Uit de stukken blijkt niet hoe hiermee omgegaan wordt, zowel organisatorisch als architectonisch (hoogwaardige detaillering en materiaal) en landschappelijk.”